به نقل از «قدس آنلاین»

رنگرزی ؛حرفه فراموش شده در سرزمین نقش های هزار رنگ

تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۹۹۶۵۲

زهرا جوانشیر - خبرنگارتحریریه جوان قدس : هنر قالی بافی در کاشمر زمانی آنقدر بر سر زبان ها بود و همه از نقش های اصیل آن در حیرت بودند،که نشان جغرافیایی فرش این منطقه به ثبت جهانی می‌رسد. ودر شهرهایی مثل تبریز،فرش های ترشیز و دیگر مناطق کاشمر را به نام خود صادر می کردند.

وجود رنگینه های طبیعی در بافت این فرش ها، باعث توجه خریداران فرش و قالی  و علاقمندان به هنر  قالی بافی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما باز هم و بازهم،ما شاهد سایه مواد صنعتی نا خوشایند بر هنر و هنر مندان رنگ رزی هستیم.. امروزه با روی کار آمدن رنگ های شیمیایی و به منظور افزایش سرعت در تولید و ارزانی ، دیگر بازار رنگ رزی و قالی بافی رونق چندانی ندارد.

  برخلاف اینکه رنگرزی جزو کارهای اولیه تولید قالی دستباف است و در هر گوشه‌ای از ایران، به روش های ویژه هر منطقه و از فراورده‌های گیاهی، حیوانی و معدنی برای تولید رنگ و تثبیت ‌کننده‌ها استفاده می‌کنند، ولی امروزه بیشتر مردم به دلیل قیمت بالای فرش دستباف از فرش‌های ماشینی در دکوراسیون خانه خود استفاده می‌کنند. همین باعث شده کارگاه‌های رنگرزی که زمانی در آن‌ها چندین نفر مشغول بکار بوده و علاوه بر آموزش هنر، هزینه زندگی خود را تأمین می‌کردند، یکی پس از دیگری این هنر اصیل را رها کنند. به طوری که حالا تعدادشان در کاشمر شاید به کمتر از انگشتان یک دست میرسد.

از تولد تا کار اقای هاشمی رنگرز کاشمری

تا کلاس چهارم بیشتر درس نخواندم وسال 1322 به دنیا آمدم بخاطر وضع مالی نا مناسب خانواده درس را رها کردم و به قالی بافی روی آوردم.این هارا هاشمی رنگ رز می گوید. به خاطر هوش و استعدادی که داشتم و اندک سوادم، در آن زمان توانستم با کمک و یاری مرحوم سرکار سیدی، در سال 1338 رنگرزی را شروع کرده و در کنار آن قالی بافی هم انجام دهم. روستا و وجود آب روان در کانال‌های روستا برای شستشوی نخ‌های رنگ شده، برای کیفیت کار ما نعمت بود و در کنار آن هرکس که از روستاهای اطراف و شهر دستش به رنگرزی می‌چسبید ترکیب رنگ را به او می‌گفتم و خود، برای قالی‌هایشان نخ رنگ می‌کردند چون درآن زمان فقط 9 رنگ برای بافت قالی مورد نیاز بود.

هاشمی در ادامه گفت: از سال 1352 به صورت رسمی در شهر کاشمر رنگ فروشی و رنگرزی را شروع کردم. در آن زمان بیشتررنگها، گیاهی بود که به قالی‌های آن زمان جلوه و رنگ خاصی می‌داد، و گذشت زمان، در پخته‌تر و کاملتر شدن رنگهای طبیعی مؤثر است به طوری که قالی دستبافت هر چه  قدر بماند و کهنه‌تر شود، هر چند هم که رنگ پریده‌تر شود باز عتیقه‌تر و گرانبهاتر می‌شود.

 هاشمی با بیان اینکه رنگ گیاهی به آب زیاد برای شستشو نیاز دارد تا کیفیت خود را نشان دهد، می‌افزاید: هم اکنون وجود رنگ‌های شیمیایی اگرچه کار را راحت‌تر کرده ولی کیفیت خوبی ندارد و در طول زمان و شستشو، کم رنگ می‌شود، در حالی که استفاده از ‌گیاهان،‌ پوست میوه‌ها و ریشه‌های گیاهان و دیگر مواد طبیعی برای رنگرزی، ‌هزاران سال است که شناخته شده است و رنگهای طبیعی در مقایسه با رنگهای گیاهی،‌ با گذشت زمان تازه‌تر و بهتر می‌شوند و اگر در معرض نور آفتاب قرارگیرند رنگهای زیبایی را منعکس می‌کنند.

او اضافه کرد:  در گذشته سه دیگ رنگ برای کار آماده می‌کردم ولی هم اکنون فقط یک دیگ آن هم کوچک مورد نیاز است .به خاطر کم بودن نخ مورد نیاز قالی‌بافان، ما هم نمی‌توانیم به خوبی از رنگ‌های آماده شده در دیگ استفاده کنیم و به خاطر همین رنگ ما هم هدر رفت زیادی دارد.

وی با اشاره به اینکه در گذشته پشم گوسفندان در دو زمان اوایل بهار و پاییز چیده می‌شد و توسط نخ‌ریسهای قدیمی به خوبی به نخ تبدیل می‌شد و قالی‌هایی که با این قبیل پشم‌ها بافته می‌شود، به طور خاصی براق بودند، بیان می‌کند: وجود نخ‌های صنعتی جدید، ضربه بزرگی به قالی منطقه زده است زیرا کارخانجات تولید نخ رنگ شده، در تنوع رنگ عاجز هستند و تنوع ساخت رنگ در رنگرزی‌های سنتی به راحتی تا 42 رنگ است

 یارانه عامل تعطیلی کارگاه های روستایی

رنگ رز اهل کاشمر ما می گوید:  پرداخت یارانه توسط دولت در این زمان بزرگترین عامل تعطیلی کار قالی‌بافان روستایی شده.  حذف یارانه‌ها در قیمت رنگهای وارداتی و داخلی گیاهی تأثیرگذار بوده به طوری که قیمت بعضی از رنگ‌ها به بیش از10 برابر رسیده که در توان خرید رنگرز و پرداخت هزینه اضافه برای قالی‌باف نیست.

  هاشمی که 68 سال دارد با بیان اینکه در حال حاضر از رنگرزان قدیمی فقط چهار نفر در منازل خود مشغول به کار هستند، می‌گوید: 9 فرزند دارم و با فعالیت در کنار همین دیگ‌های رنگرزی توانسته‌ام زندگی خود و خانواده‌ام را تأمین کنم.

این رنگرز کاشمری که به سه پسر و همسرش کار رنگرزی را یاد داده،  افزود: در کار رنگرزی درستکار و خوش قول بوده‌ام و همین باعث شده از شهرستان‌های اطراف هم مشتری داشته باشم.

وی ادامه می‌دهد: جوانان روستایی اگر خواسته باشند، با سرمایه‌ای اندک و ذوق خوب می‌توانند در کنار داشتن دار قالی، برای خود قالی‌های نفیسی ببافند و بهترین رنگ را برای قالی‌هایشان آماده کنند.

هاشمی با بیان اینکه مثل گذشته توانِ کار زیاد را ندارد، گفت: امیدوارم به اینکه در چند صباح باقی‌مانده از عمرخود بتوانم یک فرش دستبافت تمام رنگ گیاهی ببافم.

معرفی چند رنگ زای طبیعی

رنگ زا های طبیعی که در کارگاه های رنگ رزی برای تبدیل خامه قالی (نخ رنگ نشده) به رنگ مورد نیاز استفاده می‌شود عبارتند از: برگ مو، پوست گردو، پوست انار، روناس، گندل وقرمزدانه  که در ادامه مقاله درمورد کاربرد این مواد رنگزا  توضیحی ارائه می‌شود.

برگ مو

بهترین نوع برگ مو، برگ پائیزه است (به برگ‌هایی که در فصل پائیز از درخت مو می‌ریزد؛ در اصطلاح برگ پاییزه می‌گویند). برگ مو ماده‌ی رنگزای اصلی در تهیه و ایجاد رنگ‌های زرد، طلایی، سرمه‌ای، سبز، ساقه چناری، کرم و زیتونی است. برگ مو را به شکل گرد و یا خرد شده مصرف می‌کنند. محل رویش «مو» در اکثر نقاط کشاورزی ایران از جمله، اراک، تاکستان، ارومیه و کاشمر است. برگ مو مصرفی رنگرزخانه‌های کاشان از روستاهایی مانند روستای «آزران» تهیه می‌شود.

پوست انار

ماده رنگزای پوست انار در جدار داخلی پوست است. چون استفاده از هر نوع انار اعم از انار سیاه، قرمز و سفید تأثیری در رنگ ایجاد شده ندارد، از این ماده برای رنگ‌های دارچینی، زرد، فیلی و مشکی استفاده می‌شود. پوست انار مصرفی در صنایع رنگرزی سنتی ایران از مناطق ساوه، کاشان، تفت و یزد تأمین می‌شود که باغستان‌های وسیع انار دارند و مراکز عمده تولید این میوه هستند. پوست انار مصرفی کارگاه‌های کاشان از توابع این شهر مثل «راوند»، «فین»، «آب شیرین»، «طاهرآباد» و غیره تهیه می‌شود.

پوست گردو

جدار داخلی پوست سبز رنگ میوه‌ی درخت گردو، ماده‌ی اصلی رنگزای آن است. این پوسته در موقع رسیدن گردو به راحتی از پوست چوبی و میان میوه جدا می‌شود و جمع‌آوری و استفاده از آن دشوار نیست پوست گردو در ساخت رنگ مشکی نقش اصلی را دارد و در ایجاد رنگ‌های خاکی – سرمه‌ای و فیلی نقش مؤثر دارد. پوست گردوی مصرفی هر شهر از جمله کاشان از مناطق کوهستانی اطراف و نزدیک آن تهیه می‌گردد. زیرا درخت گردو در اغلب مناطق کوهستانی ایران پرورش می‌یابد.

روناس

این ماده رنگزا که در صنعت رنگرزی ایران نقش مهم و بسزایی داشته و دارد؛ گیاهی است که به هر دو صورت اهلی و وحشی می‌روید و طول بوته‌ی آن به حدود ۱ متر می‌رسد. مهمترین نوع روناس در مناطق گرمسیری ایران از جمله یزد، سیستان و بلوچستان و حوالی کویر مرکزی می‌روید. ریشه‌ی این گیاه با قطر متوسط یک سانیتمتر از سه قسمت پوست برونی، پوست میانی و مغز ریشه تشکیل شده است و منبع ماده اصلی رنگزا در پوست میانی آن است. اسم علمی این گیاه «رابیاتینگتورم» است. ماده‌ی رنگی این گیاه نام‌های متعدد و مختلفی مثل «مَدِر»، «کراپد»، «یلزاری»، «گارانس»، «چایروت»، «ایندین روت»، «ایندین مَدِر» و «سایا» دارد. این گیاه برحسب ماده رنگی موجود در آن هم متنوع است و بهترین آن عبارت است از «رابیاتینگتورم» (از گیاهان محلی آسیای میانه) و رابیاپر گرنیا (روناس بومی ایران). شکل مصرفی روناس به دو صورت گَرد و گُل است. در رنگرزی به شیوه سنتی بیشتر از گرد روناس استفاده می‌شود. روناس در تهیه رنگ‌های قرمز، صورتی، قهوه‌ای طلایی و غیره به کار می‌رود و تاکنون بالغ بر سی رنگ از این ماده به دست آورده‌اند.

گندل

محل اصلی رویش «گندل» زمین‌های اطراف شهرستان اصفهان است. این گیاه مولّد رنگ کرم است. و تنها ماده‌ای است که در رنگرزی خامه با آن از دندانه‌ی آب آهک استفاده می‌شود. سال‌های متمادی است که استفاده از گندل در صنعت رنگرزی کاشان معمول نیست ولی به گفته مطلعان این حرفه، رنگرزان یزدی هنوز از این ماده استفاده می‌کنند.

قرمز دانه

ماده‌ی اصلی قرمز دانه نوعی حشره‌ی شبیه به کفشدوزک است که جثه‌ای ۵/۲ تا ۳ میلی‌متری دارد و پوستش پوست چروکیده و شیارداری است.

این ماده در تولید رنگ‌های بسیاری از جمله قرمز، سیاه، نقره‌ای یا خاکستری به کار می‌رود. قرمز دانه انواع متعددی دارد که مهمترین آنها عبارت‌اند از: قرمز دانه‌ی مکزیکی: این نوع قرمزدانه در مکزیک بر روی درخت نوپال یا انجیر هندی رشد و نمو و تولید مثل می‌کند (درخت نوپال به دو صورت اهلی و وحشی وجود دارد) قرمز دانه‌ی ارغوانی (جایگزین ارغوان صوری). محل تهیه و پرورش این نوع قرمز دانه در کشورهای فرانسه و اسپانیا است. قرمز دانه‌ی هندی: این نوع قرمزدانه بر روی درخت عنّاب و انجیر هندی در کشور هند پرورش می‌یابد. قرمز دانه‌ی نقره‌ای: از کشتن این حشره و قرار دادن در معرض هوای گرم طاقت‌ فرسا با کوره‌های حرارتی مخصوص امروزی تهیه و تولید می‌شود.

قرمز دانه‌ی دریایی که از صید یک نوع صدف دریایی تهیه می‌شود. تا چند سال پیش قسمت اعظم قرمز دانه‌ی مصرفی در کارگاه‌های رنگرزی سنتی ایران از این نوع بوده است.

قرمزدانه هندوراسی و جاوه‌ای نیز وجود دارند که درجه رنگزایی و مرغوبیت آنها بسیار پایین‌تر از انواع دیگر قرمز دانه است. امروزه به سبب گرانی قیمت و هم‌چنین عدم دستیابی به تهیه‌ی قرمز دانه استفاده از این ماده به صورت عادی معمول نیست. به گفته‌ی یکی از مسؤولین شرکت فرش ایران این ماده فقط در چند کارگاه این شرکت از جمله اراک به کار می‌رود و بخش خصوصی به کلی به این ماده دسترسی ندارد.

از آمیزش ماده‌ی رنگزای قرمزدانه با دانه‌های مختلف اعم از اسیدی، بازی و صمغی رنگ‌های زیبای متعددی مانند قرمز، قرمز مایل به قهوه‌ای، قرمز تیره، قرمز متوسط، ارغوانی، سرخابی، صورتی (دوغی) سبز، بنفش، شفقی، خاکی، خاکستری و مشکی تهیه می‌شود.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: استفاده می شود قرمز دانه ی تهیه می شود قالی بافی مورد نیاز پوست گردو پوست انار آن زمان رنگ ها ماده ی برگ مو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۹۹۶۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کرم معجزه

سلام دوستان عزیز امروز میخواهم کرم معجزه معرفی میکنیم چند بخش تقسیم کرد یکی از مهمترین آن ها خاصیت ضد لک بودن راحتی از بین میبرد راحتی از بین میبرد جهت عمده با ما در تماس باشید. در ادامه وبسایت پماد خشخاش عمده چیست؟ پخش لوازم ارایشی فروشگاه شیک کویین همراه باشید فروشگاه شیک کویین نمونه محصولات در کانال روبیکا و واتساپ برای شما عزیزان گذاشتم حتما به کانال ما سر بزنید شماره کانال 09031005468درخدمت شما هستیم

ترکیبات کرم معجزه گیاهی اصل جلد قرمز

پاستور درجه یک مرهم قهوه ای مرهم سبز روغن آرگان عصاره شیرین بیان سفید آب نقره زرد چوبه خاکشیر ارچ

ویژگی کرم معجزه گیاهی ضد لک و کک لک های بارداری از بین بردن جای جوش صورت پاکسازی پوست صورت کاهش دهنده عالی سیاهی دور چشم ضد التهاب و درمان آفتاب سوختگی پیشگیری کننده چین و چروک صورت ترمیم کننده سلول های آسیب دیده میزان رضایت بالا اثر بخشی بعد از 7 روز مواد گیاهی روغن هسته انگور روغن نارگیل عصاره شیر الاغ کرم دست ساز است ویتامینe کرم گلدن شاین عمده ضد لک کاربرد چیست؟

چگونه معجزه دست ساز مصرف کنیم؟

هر شب قبل از خواب صورت خود را با آب( کرم معجزه با صابون رزد چوبه ) شستشو بدین تا کاملا تمیز شود و زمانی که پوست صورت خشک کردن صورت خود مقداری از کرم وایت رز را بر روی صورت بزنید و به خوبی ماساژ دهید.

توجه داشنه باشید هیچ نوری در هنگام خواب نباشه.

چقدر مدت زمان کرم معجزه وی ای پی روی پوست بماند؟ حتما باید 7 ساعت روی پوست بماند.

صبح پس از بیدار شدن حتما صورت خود را با مجدد شستشو دهید، این کار را هر شب تکرار کنید تا به نتیجه برسید. حتما در طول روز ضد آفتاب بی رنگ وکالی و آبرسان خوب مصرف کنید

خواص کرم معجزه با صابون صندل اصل 

خواص کرم معجزه را میتوان به چند بخش تقسیم کرد که مهمترین آن ها خاصیت ضد لک بودن برایپوست صورت و حتی پوست بدن هم میباشد ، این کرم با کاهش رنگدانه های پوست و ترمیم مجدد آن لک های قدیمی که شامل لک های دوران بارداری و یا لک های آفتاب سوختگی میباشد را به راحتی از بین میبرد ، همچنین اگر مرتب جوشمیزنید و نمیدونید چیکار کنید ترکیبی از صابون معجزه و همچنین این کرم یک راهکار تست شده و جوابگو برای این مشکل شماست

کرم معجزه شب چه عوارضی دارد

همونطور توضیح دادیم عوارض معجزه دست ساز فیک خرید کرم هست که پوست دوچار مشکل میکنند

پیشنهاد بنده این هست که در صورتی که پوستتان لک ندارد از کرم های ضد لک حتی گیاهی استفاده نکنید از محصولات کرم های ابرسان تهیه کنند در فروشگاه شیک کویین خرید کنید.کرم وایت رز عمده  موجود هست.

 

 

خواص کرم دست ساز گیاهی چیست؟

1- روشن کننده و ضد آکنه قوی پوست

2- مناسب برای لک و جای جوش

3- کاهش منافذ باز پوستی

4- لیفت کننده و سفت کننده پوست

5- از بین برنده لک صورت

6- کاملا گیاهی

7- مناسب برای خانم ها و آقایان

کاربرد کرم معجزه شب چیست؟

فرق کرم وایت رز و کرم معجزه